Sejarah Dato Maharaja Lela Biodata
Pada november 1874 perak menerima residen british iaitu j w w birch hasil daripada perjanjian pangkor.
Sejarah dato maharaja lela biodata. British tegas menghapuskan kebangkitan di perak menunjukkan keangkuhannya sebagai kuasa penjajah. Pada tahun 1877 dato maharaja lela dato sagor pandak indut dan sepuntum dihukum gantung sampai mati di matang perak. Biodata pahlawan perak nama sebenar beliau ialah pandak limo bin machang lela tok mahmud. Walaupun peristiwa itu berlaku 136 tahun dahulu sudah dilupai oleh kebanyakkan kita dan kini hanya menjadi bahan sejarah.
Sultan abdullah dan ngah ibrahim dibuang negeri ke pulau seychelles di lautan hindi. Perjuangan dato maharajalela di perak latar belakang dato maharaja lela ialah orang besar berlapan perak dan penghulu di pasir salak. Pada november 1874 perak menerima residen british iaitu j w w birch hasil daripada perjanjian pangkor. Perjuangan dato maharajalela pandak lam menentang british merupakan satu perjuangan yang suci dan murni.
Pada 12 september 1875 dato maharaja lela bersetuju membunuh j w w. Beliau berketurunan daeng selili anak raja bugis yang berasal dari daerah luwuk sulawesi semasa pemerintahan sultan mudzaffar shah iii beliau datang ke perak dan dilantik sebagai mufti serta dianugerahkan gelaran dato maharaja lela tan lela dengan kuasa boleh. Dato maharaja lela bersama sama orang kaya kaya seri agar diraja ngah kamdin dato sagor dan pembesar pembesar negeri lain telah bermesyuarat di durian sebatang pada 21 julai 1875 untuk merancang perjuangan dan pembunuhan jww birch. Dato maharaja lela ialah pembesar kelapan perak yang merupakan pejuang bangsa yang bertanggungjawab kepada sumpah dan janjinya.
Mesyuarat ini telah di pengerusikan oleh raja abdullah sendiri. 20 november 1877 satu perbicaraan telah diadakan di matang perak yang telah dihakimi oleh raja idris dan penasihat frank swettenhem berkaitan dengan kes pembunuhan birch. Raja ismail dibuang negeri ke johor. Dato maharaja lela dan dato sagor terpaksa melarikan diri ke kota lama.
Dato maharaja lela si putum pandak lam dan pandak indut telah dijatuhkan hukuman gantung sampai mati. Biodata dato maharaja lela dato maharaja lela ialah orang besar berlapan perak dan penghulu di pasir salak. Dato maharaja lela juga merupakan seorang penghulu di pasir salak dan juga merupakan seorang pembesar berlapan di perak. Datuk nenek moyang isteri dan anak anakku adalah dari keturunan dato maharaja lela yang suatu masa dahulu sangat berkuasa di pasir salak perak.
Beliau tidak mahu mengotorkan dirinya menjadi pencacai british sebaliknya dengan penuh strategi dan umpamanya mempertahankan sistem tradisional di perak yang diganggu gugat oleh pihak british melalui pengenalan sistem residen.